Effectieve belastingdruk op allergrootste Nederlandse ondernemingen neemt toe

TILBURG - De effectieve druk van de Vennootschapsbelasting (Vpb) is in de periode 2010-2020 toegenomen, dat blijkt uit een artikel van Jesse van der Geest en Christian Peters, beide promovendus en onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg. De toename in de effectieve belastingdruk raakt met name de allergrootste ondernemingen in Nederland. Het onderzoek is recent gepubliceerd in Economisch Statistische Berichten.

Van der Geest en Peters hebben in hun onderzoek de effectieve belastingdruk van de Vennootschapsbelasting op Nederlandse entiteiten in de periode 2010-2020 onder de loep genomen. Zij trekken daaruit drie conclusies. Ten eerste vinden de onderzoekers dat zeer grote ondernemingen gemiddeld een hogere effectieve belastingdruk hebben dan kleinere ondernemingen. Dit is opvallend,­­ omdat in het politieke en publieke debat vaak de indruk wordt gewekt dat grote ondernemingen kunnen profiteren van allerhande belastingfaciliteiten terwijl het MKB onder een hogere belastingdruk gebukt gaat. Een dergelijk beeld komt dus niet uit het onderzoek naar voren.

Ten tweede toont het onderzoek aan dat de effectieve belastingdruk van de Vpb niet veel lager ligt dan het wettelijk tarief. Alhoewel het wettelijk tarief 20% bedroeg in de steekproefperiode op het ondernemingsresultaat tot €200.000,- en 25% op het ondernemingsresultaat daarboven vinden de onderzoekers een gemiddelde effectieve druk van 21,94%. Dit relatief kleine verschil komt overeen met eerder onderzoek naar de effectieve druk van de Vpb.

Ten derde tonen de onderzoekers dat in de periode 2010-2020 de effectieve belastingdruk significant is gestegen van 21,29% naar 22,43%. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de stijging in de effectieve belastingdruk van zeer grote ondernemingen. Deze zeer grote ondernemingen hadden in 2010 nog relatief de laagste effectieve belastingdruk (20,13%) maar in 2020 relatief de hoogste druk (23,56%). Een stijging van 3,43 procentpunt. De kleine, middelgrote, en grote ondernemingen daarentegen bleven in dezelfde periode relatief stabiel (binnen 1 procentpunt verschil).

Het onderzoek maakt gebruik van een private database met financiële kengetallen, waardoor de steekproef omvangrijker is dan bijvoorbeeld die van het CBS of eerdere onderzoeken. Een belangrijke kanttekening is echter dat het onderzoek zich alleen richt op de effectieve belastingdruk op Nederlandse entiteiten en het geen inzicht geeft in internationale belastingontwijking. Toekomstig onderzoek zal verder uit moeten wijzen hoe groot de omvang van internationale belastingontwijking in de Nederlandse belastingpraktijk is.